Herinneringen van een schoolmeester (8)

Het ministerie van Onderwijs bedenkt op zeker moment dat het wellicht raadzaam is de participatie van ouderen in het onderwijs te bevorderen met extra vrije uren. Met zijn arbeidsduurverkorting erbij heeft hij opeens een dag in de week vrij. Er wordt wel bij bedongen dat vijfendertig procent van die uren voor eigen rekening zijn. Op een avond voorspelt Erwin Krol schitterend voorjaarsweer. Hij pakt de telefoon en boekt een overnachting ergens tussen Rijssen en Deventer. De volgende morgen propt hij zijn rugzak vol en wandelt naar de Noorde om op de bus te stappen. Over de veerdam komt Gert van de Ichthus aanrijden, op weg naar een schooltje onder Steenwijk, waar hij een interimklus klaart. ‘Wat nu?’, vraagt deze, als hij hem in de wandelschoenen ziet staan. ‘Twee dagen Marskramerpad lopen, vijftig kilometer’, antwoordt hij. ‘Jij liever dan ik’, zegt Gert. ‘Laat jij je maar gek maken op twee scholen’, dient hij hem van repliek.

Al heeft hij op het leugenbankje bij ’t veer nooit gewerkt en altijd vakantie gehad, toch komt hij jaren achtereen, zelfs op vrijdagmiddag, pas bij vijven thuis, met de druppels aan de knieën als hij een dag voor de klas heeft gestaan. Dan komt hij tot rust aan de voeten van de grote Thomascantor uit Leipzig. In zijn kweekschooljaren liet een studievriend hem het largo uit het dubbelconcert voor viool horen, wat de smart van een opkomende verliefdheid alleen maar verhevigde. En toen hij als jongeling in een cantatedienst bij de vrijzinnig hervormden eens vreemdging, en de hobo in de aria ‘Erfüllet, ihr himmlischen göttlichen Flammen’ de sopraan adembenemend vooruitsnelde, zijn die vlammen nooit meer gedoofd.

Een half uur muzikale vorming, voor veel collega’s een crime, zal hij nooit overslaan. Elke pabo-student zou gitaar moeten leren spelen. Zo’n klankkast is een feest in de groep. Vroeger had hij zelf een harmonium in de klas, zo’n gevaarte met trappers. In het boerendorp achter de Grebbeberg waar hij als onderwijzer zijn loopbaan begon en minimaal vijf jaar moest blijven om vrijstelling van militaire dienstplicht te krijgen, stonden er nog genoeg. Hij leerde het zichzelf aan, gewoon beginnen met de boeken van Folk Dean en maar zien waar het schip strandt. Dat deed het overigens al gauw. Veel verder dan de psalmen van Worp en de gezangen van Johannes de Heer is hij nooit gevorderd, om van de Opwekkingsliederen maar te zwijgen. Van zijn blokfluit heeft hij meer plezier gehad, een dubbele boring uit 1965, ligt nog in zijn bureaulade, zo zuiver als kristal. Een liedje uit ‘Hoj, een lied’ de klas aanleren, Frans, Duits of Engels het geeft niet wat, met twee kruisen of drie mollen? No problem! Moet je tegenwoordig eens om komen.

Gerrit van Houwelingen