Geheimtaal (column Gerrit van Houwelingen)

Jan Siebelink schrijft in zijn bestseller ‘Knielen op een bed violen’ dat hij geprobeerd heeft in zijn jeugd heel psalm 119 uit het hoofd te leren. Zelf heeft hij voor catechisatie ooit getracht psalm 107 te memoriseren, een ultra-gereformeerde poging een leesboek in de wacht te slepen, maar de schepen, rijk bevracht met de inhoud van geheugencellen, voeren steevast het zeegat uit. Als hij in de kolommen en tabellen van Word het psalmenrooster voor de drie hervormde scholen maakt, kost het hem de grootste moeite enkele honderden bevattelijke zeventien drieënzeventigers bij elkaar te sprokkelen. Sinds er eentje van zijn eigen nakroost moeite had deze geheimtaal erin te stampen, heeft hij wel eens met de gedachte gespeeld het repertoire te larderen met nieuwtestamentische liederen, maar daar ligt een zwaar embargo op aan de boorden van het Zwartewater.

‘Bijbelverhalen, beter verteld’ is het thema van de jaarlijkse studiedag van de scholen. Een stuurman van de Besturenraad krijgt in de morgenuren het woord. Het gaat over schoolconcepten, van gesloten christelijke scholen tot inter-religieuze scholen. De meeste collega’s geloven het wel en zitten er gelaten bij. Hijzelf kort z’n lontje in en zorgt voor wat vuurwerk. Na de middag bezoekt hij de workshop ‘Symbolen en rituelen bij bijbelvertellingen’. Een studentenpastor zet zijn klanten flink aan het denken. Er is ook nog een nieuwe Bijbelmethode voor het basisonderwijs in de maak, maar een prijs van vijftig euro voor een leerlingenboek voelt aan als een koude douche.

‘Liebster Jesu, wir sind hier’ weent het orgel van de St.Michaëlskerk, hartje Zwolle. Een collega, kalligrafisch kunstenaar, overleden aan leukemie, wordt door zijn kinderen de kerk ingedragen. Er hangt eigen werk voor de kansel, een silhouet van de overledene, in kleine turfstreepjes, de haren zijns hoofds, alle geteld. Hij tekende het na zijn chemokuur toen ze waren uitgevallen. Eens vroeg hij tijdens een expositie in dezelfde kerk bij een werk over psalm 23: ‘Mis je ook wat’? Alles stond erop van grazige weiden en stille wateren tot de stok en de staf. Maar ‘De Heer is mijn Herder’ ontbrak. Dat mocht je vroeger niet zomaar op de lippen nemen. Ze verstonden elkaar. Het schoolkoor zingt het Ave Verum van Mozart en als hij de kerk wordt uitgedragen preludeert het orgel op de toekomst: ‘Wachet auf, ruft uns die Stimme’.

Terneergedrukt luistert hij ’s avonds naar de cantor van de Thomaskirche van Leipzig. Herr, so weit die Wolken gehen, gehet deines Namens Ruhm. De beide violen raken verstrengeld als geliefden. De tenor mengt zich in het liefdesspel van snaren en continuo en met z’n vieren snellen ze naar een hoogtepunt in Bachs oeuvre, de aria uit cantate 171. Dan stapt hij de gure avond in. Een stormwind vlaagt over het Zwartemeer en stuwt het water van het Zwolse Diep op. De kabelpont vaart door de stroming in een boog naar de overkant. Zijn hond laat een boodschap achter op ’t Eufd. Ze wandelen verder over het dijkje rond de Greente. De kooiker wil rechtsaf slaan naar ’t kleine baasje in de Slinger, maar hij fluit hem terug. ’t Is bedtijd.