‘Herstelden’ al vanaf begin eenheid

V.l.n.r.: ds. A. de Groot, diaken G. Eenkhoorn en ouderling H. Wagterveld. Tekst en foto: Enrico Kolk

“Een gemeente die gegrond is op Gods Woord.” Zo omschrijft dominee De Groot de Hersteld Hervormde Gemeente van Genemuiden. Daaraan is hij sinds begin 2014 verbonden, hij kwam toen over vanuit Springford in Canada. “De Heere heeft me heel duidelijk naar Genemuiden geleid”, zegt hij over zijn verbintenis aan de Genemuider gemeente.

Die bestaat inmiddels elf jaar, en ontstond niet zomaar. De Protestantse Kerk in Nederland (PKN) ontstond op 1 mei 2004. Een deel van de leden van de Hervormde Kerk in Genemuiden wilde daar niet met meegaan. Op die bewuste datum, dat was op zondag, was er volgens huidig diaken Gerrit Eenkhoorn veel onduidelijkheid. “We wisten dat dominee Den Ouden ook niet mee zou gaan naar de PKN”, vertelt hij. “En die ging die zondag voor in het Hervormd Centrum. We wisten dus dat hij er zou zijn, maar we wisten niet welke kerkenraadsleden er zouden zijn. Dat was allemaal heel onduidelijk.”

Het was een bijzondere dienst, volgens Eenkhoorn. “Toen het votum en groet aan het begin uitgesproken werd, en de zegen aan het eind, toen was de eerste dienst van Hervormden buiten de PKN een feit.” Maar hoe het verder ging, dat wist niemand. “De eerste jaren waren niet makkelijk. Toch was er een geleidelijke overgang. In september 2004 stond er eigenlijk al een gemeente. Dat heeft geleid tot verwondering, dat we zo’n hechte gemeente waren. Het was echt een eenheid.” De Hersteld Hervormde Gemeente, zoals zij zich later zijn gaan noemen, kreeg toestemming om tot 31 december 2012 diensten te houden in het Hervormd Centrum.

Vlak voor die ‘deadline’ kreeg de kerk beschikking over een eigen gebouw: de Bethelkerk. “We zitten op het moeilijkste stukje grond van Genemuiden”, zegt Eenkhoorn. Er was veel geharrewar over de bouw van de kerk. Al in 2007 begon de gemeente met het verwerven van grond. Uiteindelijk kwam de kerk er toch, op het moment dat het die hardst nodig was. “We zien daar echt de leiding van de Heere in”, zegt ouderling Henk Wagterveld. Eenkhoorn valt hem bij: “We mochten tot die tijd in het Hervormd Centrum zitten. Vaak hebben we gedacht ‘het lukt ons nooit om voor die tijd een kerk te hebben’. En toch kwam het allemaal goed, dat is echt Gods voorzienigheid. Hoewel het natuurlijk met gemengde gevoelens gepaard ging.”

De scheuring zorgde voor een procentueel hoger gehalte jongeren onder de leden, volgens Eenkhoorn. Van de 1375 leden zijn er maar liefst 600 onder de achttien jaar. “We zijn dus een jonge gemeente.” Die jongeren zitten overigens niet allemaal gescheiden van de Hervormde Gemeente binnen de PKN: “De zondagsschool doen we samen en de  scholen doen we samen”, vertelt Wagterveld. “Dat is het vreemde van de scheuring.”

Daarvan merkt dominee De Groot tegenwoordig weinig meer. “Je ziet natuurlijk wel zo’n grote Dorpskerk staan. En dan is het wel heel verdrietig dat het zo gelopen is. Ik stond in 2004 in Numansdorp. Daar hebben we de plaatselijke pijn niet gevoeld omdat de hele gemeente verder ging als Hersteld Hervormde Gemeente.”

De gemeente heeft nu, elf jaar later, een groot verenigingsleven. Zo is er een mannenvereniging, een vrouwenvereniging. Ook zijn er jeugdverenigingen. “Onder de twaalf jaar komen daar ruim 200 kinderen op af”, vertelt Wagterveld. “Boven de twaalf is dat minder en loopt dat ook terug. Het is voor ons echt een zoektocht hoe je die jongeren erbij betrekt. Je wilt toch graag dat de jeugd betrokken blijft de gemeente.”

Volgens De Groot is dat echter niet het belangrijkste. “Een kerk is geen vereniging. Ten diepste gaat het om de verkondiging van het evangelie van Jezus Christus. Daar zijn alle activiteiten op gericht, en zo moet ook het jeugdwerk bezig zijn. Ik probeer in de prediking dan ook altijd een lijn te trekken naar de catechisaties.”

Die geeft hij ook buiten het kerkgebouw. Elke woensdag gaat hij naar het gebouw van Muiderheim om catechisatie te geven aan gehandicapten. “Zij krijgen dan catechisatie op hun niveau. Tenminste, voor degenen die dat kunnen”, vertelt hij. Muiderheim is kerkelijk ondergebracht bij de Hersteld Hervormde Gemeente (Adullam brengt haar tehuizen kerkelijk onder bij diverse kerkverbanden). Dat betekent dat de cliënten ook de diensten van die kerk bezoeken. Twee keer per jaar heeft de kerk daarom ook een zogeheten gehandicaptendienst (aangepaste dienst). Die zijn op zondagmiddag.

Daar houdt het echter niet op. Diverse vrijwilligers gaan ook verder met het verspreiden van het evangelie. Zo participeert de kerk in de bootevangelisatie. Speciaal voor dat soort activiteiten is er een evangelisatiecommissie. “Evangelist moeten we eigenlijk allemaal zijn”, zegt Wagterveld.

Het landelijke kerkverband van de Hersteld Hervormde Kerk heeft één evangelisatiepost, in Den Helder. Daar zijn nog geen vrijwilligers vanuit Genemuiden actief. “Maar dat zou zomaar kunnen komen”, denkt Wagterveld. “Er zijn vast wel mensen te vinden als de vraag komt of gemeenteleden ernaartoe kunnen of dat de jeugd kan folderen.”

Landelijk is de kerk ook bezig met evangelisatie. “De gemeente van Apeldoorn evangeliseert elk jaar met een groep in Zuid-Limburg. Daar gaan mensen van allerlei richtingen met mee. Wijzelf organiseren nog niet echt iets”, zegt Wagterveld.

Wat wel iets organiseert is de activiteitencommissie. Elk jaar verzorgt die onder andere een fietstocht en een Family Fair. Eenkhoorn noemt die laatste ‘enorm samenbindend’. “Het is echt een gezellige dag. Maar je moet er wel op letten dat je met het organiseren van die activiteiten de mensen geen aanstoot geeft.”

De predikant merkt in ieder geval wel iets van die samenbinding. “Ik voel me echt opgenomen in de gemeente. En als je er moet zijn, dan kun je er ook zijn.”

Dit is deel 1 in een serie artikelen over de Genemuider kerken. In die artikelen wordt een soort ‘profielschets’ gemaakt van de kerken. Aan de serie werken vier kerken mee: De Hersteld Hervormde Gemeente, de Hervormde Kerk, de Christelijk Gereformeerde Kerk en de Gereformeerde Kerk. Eén kerk, de Gereformeerde Gemeente, besloot niet mee te werken.