Dijkwachten oefenen echt incident

Foto's Sijmon Last

Nog voor de zon zich ook maar laat zien, staat zaterdagochtend vroeg voor het kantoor van Tebezo aan de Sasdijk in Genemuiden een groep mannen te wachten. Het is het vrijwillige dijkleger van gemeente Zwartewaterland. Ze doen mee aan de jaarlijkse oefening van waterschap Groot-Salland.

“Vandaag is het mooi, droog weer, maar ik heb wel eens moet lopen terwijl het hagelde, stormde en het water hoog opspatte tegen de dijken”, vertelt dijkpostcommandant Bas Roeten. “Dan is het oppassen geblazen.”Het zijn precies die dagen waarom het waterschap dijkwachtoefeningen organiseert. De vrijwillige dijkwachten moeten het gebied kennen, weten waar ze op moeten letten en hoe ze moeten handelen tijdens een incident.

Dus hoewel er deze mooie zaterdag geen vuiltje aan de lucht blijkt, worden ze scherp gehouden door ‘levensechte’ beelden. Komen de vrijwilligers bijvoorbeeld plots een afbeelding tegen van graafschade in de dijk of van door de dijk heen sijpelend water. Als het goed is, geven de dijkwachten dat door aan dijkcommandant Roeten. Zo is ter hoogte van veevoederfabriek Fuite duidelijk te zien dat er gewerkt wordt aan uitbreiding van de industriehaven. De dijk is beschadigd door hijskranen die af en aan rijden en daarom bedekt met zandzakken en groot zeil.

Roeten leidt als dijkpostcommandant de 31 vrijwilligers. Hij noteert in de vergaderruimte van Tebezo alle opmerkingen die de dijkwachten tegenkomen tijdens hun ronde langs de dijken. In groepjes van twee of drie lopen de vrijwilligers allemaal een gedeelte tussen het Vogeleiland en Hasselt. Ze zijn niet te missen met hun felgekleurde jassen van het waterschap aan. “Het is pas de tweede keer dat ik hem aanheb. Alleen gedragen bij oefeningen, daarom is-ie nog zo schoon”, aldus dijkwachter Pieter lachend.

Patrouillepost 23 neemt het stuk tussen de Sasdijk bij Fuite richting Vogeleiland voor z’n rekening. “Hallo, hallo, hier patrouille 23. Ik versta jullie erg slecht.” De portofoons werken nog niet helemaal mee, zo blijkt wanneer het dijkwachtduo Jan en Koos eenmaal onderweg is. “Hallo, ik heb wat door te geven”, probeert Jan nog eens. Ze hebben wrakhout gevonden op het talud. Het waterschap zal dat graag willen weten om het op te kunnen ruimen. Even verderop, ter hoogte van de Kettingweg, twijfelt het duo of ze nou via privéterrein de dijk moet controleren of dat ze toch maar om moet lopen. Een hek belemmert de doorgang, maar daar kunnen ze eventueel wel overheen. “We vragen het wel aan Bas.” Eromheen adviseert de commandant wat een klein beetje gemopper oplevert: “Ik wil die dijk controleren, of niet?”

Levensechte oefening of niet, het zal anders zijn wanneer er daadwerkelijk sprake is van een incident. Dan kunnen de vrijwillige dijkwachters midden in de nacht of op een doordeweekse werkdag opgeroepen worden om het waterschap te ondersteunen. Het lijkt zo gemakkelijk werk, hoort Roeten wel vaker na zo’n oefening. Totdat er sprake is van een klein gaatje in de dijk en niemand dat merkt. “Weet waar je op moet letten. Zo’n klein gaatje kan met stormachtig weer een dijkdoorbraak tot gevolg hebben. De vrijwillige dijkwachten zijn de ogen en oren van het waterschap.”