Werken in de kraggen

Met veertien mensen werkt A. de Jonge uit Sint Jansklooster momenteel aan het zogenoemde Life-project bij Zwartsluis. Met Europese subsidie graven ze in opdracht van Natuurmonumenten oude trekgaten open en verwijderen ze bossen. Belangrijkste doel: herstellen van het oude laagveenlandschap dat een schatkamer is voor veel bijzondere flora en fauna.

Het is donderdagochtend mistig en het vriest nog. Een licht vliesje op het water en rijp aan de boom doen vermoeden dat ieder moment schaatsers voorbij kunnen zoeven. Meer dan Karel de Jonge op een werkboot passeert niet. In het kraggenlandschap is het een stuk bedrijviger. Een hagelnieuwe bosbouwmachine van A. de Jonge velt bomen die een tweede gevaarte naar een slee transporteert. “Bij dit soort projecten ontdek je al doende de beste oplossingen”, zegt De Jonge daarover.

Met een lier gaat de slee vol gekapt hout over de licht bevroren kragge naar de waterkant. Daar staat een versnipperaar klaar, waarna de snippers uiteindelijk richting de overslagplaats langs de Arembergergracht gaan. “Dankzij die slee is er veel minder handwerk nodig. Dit gaat sneller en veiliger. En bovendien belasten we de kwetsbare ondergrond nu veel minder. Deze techniek kunnen we bij andere projecten ook toepassen…”, vertelt De Jonge over de uitvinding.

Sinds november werkt het bedrijf uit Sint Jansklooster al bij Zwartsluis. Voor het begin van het broedseizoen moet het negen hectare bos hebben verwijderd. Arco Lassche van Natuurmonumenten laat met enkele handbewegingen het nut daarvan zien. “Zie je dat bos? Dat staat op een kaart uit de jaren dertig nog als open water ingetekend. Doe je niks, dan verandert uiteindelijk het hele landschap in bos.”

Terwijl ook de andere fases van verlanding veel bijzondere planten- en dierensoorten aantrekken. Lassche wijst de andere kant op. “Daar hebben we dertig jaar geleden nieuwe petgaten getrokken. Die zijn alweer deels dicht dankzij krabbenscheer en kranswieren. Dat is bijvoorbeeld aantrekkelijk voor de groene glazenmaker en de zwarte stern. Wij willen graag alle fases van de verlanding in De Wieden terug zien. Dat zorgt voor een rijk en gevarieerd landschap.”

Op de negen hectare verdwijnen niet alle bomen. Een deel staat op hoogveen en die blijven overeind. Volgens Lassche ontstaat er straks een prachtig landschap. Dat is voor een groot deel te zien vanaf de weg Beukers-Zwartsluis.

Het project is een vervolg op een eerste fase bij Belt-Schutsloot. De werkzaamheden in Nationaal Park Weerribben-Wieden maken onderdeel uit van acht projecten in heel Nederland. Daarmee is 13,5 miljoen euro gemoeid. De Europese Commissie is daarvan met 4,2 miljoen euro de grootste financier. Life Nature is het Europese financieringsprogramma voor projecten die leefgebieden en planten- en dierensoorten beschermt.