Natuur moet je doen (column Gerrit van Houwelingen)

De collega’s willen wel eens door de schoolbegeleidingsdienst bijgeschoold worden in iets concreets. Al dat abstracte geblaat zijn ze zat. Natuuronderwijs lijkt hen wel wat. Het zweet breekt hem uit. ‘Weet waar je aan begint’, waarschuwt hij de dames ‘sturen ze je het veld in, mag je wormen steken, keutels ontleden, spinnen vangen’. Hijzelf is tegen. Het gaat even goed toch door natuurlijk, want wie is nou eigenlijk de baas?

Op teamniveau ligt het binnen een paar jaar op z’n gat. Niet door gebrek aan borging, zoals de managers je willen doen geloven, maar er komt steeds minder van de lessen terecht als er van groep gewisseld wordt, omdat men niet zo goed uit de voeten kan met de lessen van een ander. Hijzelf ervaart het ook aan den lijve als hij mee gaat rouleren in de bovenbouw. Wel bewaart hij al zijn lessen met een buitenactiviteit die hij in groep acht gemaakt heeft als appeltjes voor de dorst. Hier beleeft hij in de laatste jaren van zijn loopbaan veel plezier aan en de kinderen niet minder.

Een invalbeurt. Een zonnige, windstille winterdag, graadje of tien. Als hij aan zijn verplichtingen heeft voldaan met een bijbelvertelling en een rekenles, lapt hij de rest van het rooster aan zijn laars en haalt het ganzenproject uit zijn natuurmap. Na de pauze vertelt hij over de trek, met de kaart van Europa erbij: Nova Zembla, Gotland, Bantpolder, Korendijkse slikken. Daarna buigt de klas zich over een artikel van Natuurmonumenten, waarbij hij stilleesvragen heeft gemaakt. Na de middagpauze neemt hij de jeugd mee naar de Barsbeek. Hij weet waar de duizenden kolganzen staan en leert hen zoeken naar andere soorten: brandgans en rietgans. Ze nemen nog even een kijkje in de steentuin van Heetveld waar Scandinavië met zwerfkeien is nagebootst. Als ze bij de pont terug zijn is het al over drieën en geeft hij ze een vroegertje. Als een speer schieten ze Gaellemuun in.

De federatie heeft de natuur ook ontdekt. De teams komen bijeen op de ‘Jan Plezier’ voor een boottochtje met nascholing op de Wieden. Bij Beukerssluis verlaten ze het Meppelerdiep en varen richting Giethoorn. De eerste inleider krijgt het woord. Hij houdt de groep bezig met competenties en persoonlijke ontwikkeling, de stok achter de deur om je aan je scholingsafspraken te houden. Als ze de Beulaker zijn overgestoken beginnen de teams glazig te kijken en draait de inleider een punt aan zijn verhaal. Hijzelf neemt met een collega een kijkje aan dek. Broekbossen glijden voorbij. Een wolk spreeuwen raast boven het geelbruine riet. Ergens achter een elzenbosje fluiten smienten. Winterkoninkjes ratelen hun liedje in de berken. Ze passeren het pontje van Jonen en varen het Giethoornse meer op. Als de groep de benen heeft gestrekt rond het pittoreske haventje van Blokzijl, steekt een tweede spreker van wal. Ook hij legt een bijl aan de wortel van een boom. En zo blijven ze lekker bezig.