Goede raad is duur (column Gerrit van Houwelingen)

Hij fietst met de klas naar de Olde Maten en ze nemen een kijkje in de Veldschuur. ‘Bid en werk’ staat er met grote letters in het rieten dak uitgesneden en dat nog wel met Europese subsidie. Aan het begin van zijn loopbaan onderaan de Utrechtse heuvelrug trok hij er ook vaak op uit met de kinderen, zomer en winter, rollebollend door de sneeuw of heksenkringen zoekend. Toentertijd met een minimum aan hulpmiddelen. Voor biologie was er niet eens een methode en maakte hij zelf lesjes met behulp van ‘Zien en Ontdekken’, het enige boek van de kweekschool dat nog in zijn boekenkast staat. Als ze weer bij de pont terug zijn, vraagt een meisje: ‘Doen we dat nog een keertje over, meester?’ ‘Als de citotoets voorbij is, de kievitsbloemen bloeien en de ooievaars klepperen, wordt het helemaal feest’, verzekert hij.

Panta rhei, alles stroomt, zo ook in het schoolleven. Half jaren negentig bedenkt een onderwijsminister dat de scholen een plan en een gids dienen te hebben. Anders kun je geen goed onderwijs geven, niet waar? In die begintijd maakt hij de gids altijd zelf op het kopieerapparaat: kosten pakweg vijftig euro. Dan verlucht een collega uit de federatie zijn schoolgids met foto’s en stuurt hem naar een drukker, die alles gelikt in een ringbandje aflevert: een veelvoud van die vijftig euro. En wie wordt er door zijn bestuur ook opgestuwd in de vaart der schooldirecteuren? Het schoolbestuur maakt tegelijk van de gelegenheid gebruik de drie scholen te verplichten tot een algemeen deel voor alle drie scholen en een bijzonder deel naar eigen visie. Is wat voor te zeggen. Kan hij mee leven.

Zijn collega van de MLS en hijzelf hopen over afzienbare tijd met pensioen te gaan. De JBS heeft dan al enige tijd geen directeur, terwijl de advertentiekosten de pan uit rijzen. Daar komen dus nog twee vacatures bij. Goede raad is duur en onder aanvoering van het bovenschools management bedenkt men een tussenoplossing oftewel een lokkertje: een onderwijskundig manager voor de drie scholen. Eerst gaat deze op de JBS starten als gewoon directeur om op termijn dan bovengenoemde titel te voeren. Nog anderhalf jaar rest om alles tot in de puntjes te regelen. En de eerste klap is een daalder waard. Iemand wordt benoemd.

Om op adem te komen clustert hij een viertal seniorendagen en geniet met volle teugen op de fietsroute Midden-Nederland tussen Enschede en Den Haag. Onder de rook van Dieren bij Vrienden op de Fiets, in de bedstee van een oude woonboerderij, bestijgt hij de nachtmerrie van een commissie, die de klok van het zorgniveau voor jaren wil terugdraaien door een miljard weg te kapen uit het basisonderwijs. Bovenin een houtzagerij in Nieuwerbrug ziet zijn echtgenote hem zelfs slaande bewegingen maken naar eenzelfde beest dat euro’s hapt uit de ruif onderwijs. Na nog een overnachting bij familie in Overberg kiepert hij alle zorgen op het strand van Wassenaar in zee.