Herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog (9)

Deel negen van de herinneringen van Trijn van Berkum-Booi aan de Tweede Wereldoorlog. Zij woont al jarenlang in Nieuwleusen, maar is geboren en getogen in Genemuiden. Haar broer was Hendrik Post. In deel negen over de voedselschaarste die zo langzamerhand volop was ontstaan.

Het gebeurde op een dag dat er in heel Genemuiden geen kaas meer was te krijgen. Maar het gerucht ging dat er bij de winkel van Zijlstra in zwartsluis nog wel kaas in vooraad  was.

Dus werden mijn vriendin Dina en ik samen op pad gestuurd met een portemonnee met geld en bonnen en een boodschappentas om naar Zwartsluis te gaan. Met de pont over het Zwarte Water en dan over de Sluziger Diek op Zwartsluis aan.

Het was prachtig zonnig weer, warm en er waren veel vliegtuigen in de lucht. Maar het bleef betrekkelijk rustig.

Bij de winkel van Zijlstra stond een lange rij mensen te wachten, dus het werd achter aansluiten. Wij waren de laatsten en de kaas was bijna op. Dina kreeg een héél stukje kaas en ik een klein brokje met allemaal plakjes.

Samen liepen we Zwartsluis weer uit. De luchtactiviteit was nogal toegenomen ondertussen. Jachtvliegtuigen vuurden op elkaar en gierden door het luchtruim. Dat was niet zo leuk, en we doken weg in het hoge gras van de Sluziger diek.

De tas tussen ons in, maar in die tas was een pakje kaas opengaan, mijn pakje, en uit het openstaande papier kon je de kaas ruiken! Zullen we even proeven?

Een klein plakje kan toch geen kwaad? Maar, o wee dat ene plakje werden er meer, en toen we een hele poos later met zijn beiden op de Pont stonden om over te varen was er niet veel kaas meer over van mijn pakje. Toen we thuis kwamen werd Dina geprezen,  maar ik moest voor straf naar bed vanwege de Sluziger kaas.

Aan veel dingen denk ik terug met een glimlach.  De gebeurtenissen van die  jaren waren soms net donkere wolken, waar toch nog wel eens een zilveren randje aan zat.

Ik weet nog de blijdschap toen er bericht kwam dat op 6 Juni 1944 de lang verwachte invasie begonnen was. Wat was er naar uitgekeken en nu was het eindelijk zover. Maar de Hongerwinter van ’44-’45 moest nog komen en het Duitse regime werd strenger.

In de vierde klas van de lagere school had ik stiekem kauwgom in mijn mond gestopt. Achter de rug van Bertha probeerde ik dat te verbergen. Maar die surrogaat rommel was ook wel zo taai, dat het plots opzij in mijn lange haar ging zitten. De meester kwaad en ik werd naar huis gestuurd waar mijn moeder net de winkel vol buurvrouwen had staan. Ze gingen zich er allemaal mee bemoeien. De één zei dit de ander dat.

‘Hoe krijg ik er dat nou weer uit “? zuchtte mijn moeder. Met beste boter zei iemand, met petroleum zei de ander. Toen zei iemand “afknippen’. En toen gingen bij mij de sluizen open. Hoe kwamen ze erbij, mijn lange haren afknippen ?! Ook nooit niet!!

Moeder werkte met een zachte hand de buurvrouwen naar buiten en zocht de petroleumkan op. Het ging moeilijk maar het kwam gelukkig weer goed !

Als ik in die jaren een beetje krabde op mijn hoofd, vroeg mijn moeder of ik een “aanlopertien’ had. En dan wist ik het wel. Ik werd dan naar de winkel van Willem van Da gestuurd om jachtwater te halen om de aanloperties te bestrijden.

Zolang je de vooroorlogse kwaliteit kon kopen ging het nog wel. Het was wel een gemeen bijtend goedje.

Maar toen het surrogaat op de markt kwam, waren mijn moeder en ik in één nacht verkleurd van donker naar wit en van blond naar grijs !!

Maar de aanloperties moesten het wel afleggen. Vlooien en luizen waren er in die tijd in ieder gezin. Het kwam ook door een gebrek aan wasmiddelen. Een groot gezin naast ons kreeg last van schurft. Het was een ramp !

Ieder avond werden ze allemaal ingezalfd met een heel naar ruikend product. Je kon het overdag in de klas duidelijk ruiken, want ik zat naast mijn buurmeisje.

Maar je accepteerde het, want zij kon het ook niet helpen.

We waren met mekaar de oorlogsjeugd, dat was nu eenmaal zo!