Het orgel dat tussen de mensen staat klinkt weer

Geplaatst op: 21 juni 2019

Orgelrestaurateur Reil draagt het Zwier van Dijk orgel weer over.

“Ik heb nog nooit meegemaakt dat een orgel zo tussen de mensen staat”, zei orgelbouwer Hans Reil vrijdagavond in de Grote Kerk. Hij is onder de indruk van het enthousiasme dat in Genemuiden ontstond rond de restauratie van het Zwier van Dijk Orgel dat nu weer officieel in gebruik is genomen.

“We schrijven vanavond geschiedenis”, zegt Jan Roetman voor de bijeenkomst in de Garfkamer. “Als er maar wat belangstelling is…”, zegt hij er meteen achter aan. Zijn onrust kan even later worden weggenomen. De Grote Kerk is meer dan goed gevuld. Opnieuw een bewijs van dat Genemuiden het orgel uit 1885 heeft omarmd.

Net als in die tijd stond vrijdagavond Psalm 150 centraal in de overdenking van dominee Olie. Het was niet de enige verwijzing naar de dagen van ooit. Roetman wees erop dat in diezelfde periode 124 nieuwe orgels in gebruik zijn genomen, waarvan maar twee met een hoofdwerk en rugwerk. Een daarvan is het imposante Zwier van Dijk Orgel. “De kerkrentmeesters namen destijds een zeer moedig besluit: nadat de kerk was afgebrand gaven ze Van Dijk de opdracht om een orgel te bouwen. Dat kostte 6000 gulden, in die tijd een vermogen”, aldus Roetman.

Hij vindt het alleen daarom al een plicht om het instrument ordentelijk te onderhouden en klaar te maken voor volgende generaties. In zijn toespraak wees Roetman ook op de rol van Schildersbedrijf Van de Wetering. Al vier generaties lang schildert die onderneming het orgel. “En dat allemaal gratis dit keer”, aldus Roetman. Die ook de 22 vrijwilligers ‘waarop ik elk moment een beroep kon doen’ uitgebreid bedankte.

Roetman deed zelf veel werk met historicus Henk Beens van de Stadswacht. Die schreef ook het boek Opus 4 over het Zwier van Dijk Orgel. Aanwezigen kregen vrijdagavond een exemplaar. Ook Beens wees op de moed die het kerkbestuur in 1885 had. “Er was een landbouwcrisis en veel onrust over de gestegen lokale belastingen. Tot overmaat van ramp ontstond er brand in de Kerkbuurt en raakten 46 gezinnen dakloos. En toch durfde de kerk Van Dijk de opdracht te geven…”

Burgemeester Bilder is ook blij dat het orgel weer in volle glorie te beluisteren is. “En dat op een plek dat eeuwenlang het hart van Genemuiden is. Dit is een plek waar mensen hun diepste gevoelens tonen en God groot maken. Toen ik hier kwam, werd ik getroffen door de gemeentezang. Augustinus zei al dat zingen twee keer bidden is. Hier belijden mensen met woorden hun geloof”, aldus Bilder, die refereerde aan de opmerking van Roetman over de 124 orgels. Velen daarvan staan in kerken die al lang niet meer als Godshuis fungeren. Bilder hoopt dat in Genemuiden het orgel voor altijd mag blijven doen waarvoor het instrument bedoeld is.

Wensen zijn er ondertussen ook nog, meldde Roetman tijdens een van de toespraken. “Nu de akoestiek nog…”, aldus de Genemuidenaar. Al valt het de gemiddelde kerkganger vermoedelijk niet op. En wie vrijdagavond orgelrestaurateur Hans Reil zag genieten van het geluid van het herboren Zwier van Dijk orgel, vermoedt ook niet direct dat de aanpak van de akoestiek een prioriteit heeft. Maar wie weet hoe majestueus het instrument zal klinken als ook de akoestiek nog verder verbetert.

Desondanks is het Zwier van Dijk Orgel nu misschien wel in betere staat dan ooit, klinkt het vrijdagavond. En de organisten die het moeten bespelen zijn ook enthousiast, al is het weer even wennen. “Vergelijk het maar met als je een nieuwe auto koopt, maar dan wel van hetzelfde merk. Alles werkt eigenlijk hetzelfde, maar je moet toch weer even de weg zoeken, maar uiteindelijk is alles wel beter”, zegt Arend Booi.

Zaterdagochtend kunnen belangstellenden het Zwier van Dijk orgel bewonderen. ’s Avonds klinkt het instrument weer bij een concert van Stereo.

Bekijk ook de video van Benny Breman: