’n Magtege soeze (column Herman Mateboer)

Ey donderse Boze, wat doe’j now, wat doe’j now? Vaeke zee ie alles twie keer. Onze Sander. De leste keer dat ek ‘m sprak was bi’j de DOS an de bar. De Sam was ’t beste in zien element in ’n kroeg. Et was ’n Gaellemuneger figuur zoas wi’j ze eigenlijk niet meer ‘em. ’n Uutstervnd ras.  

’n Vagebond, zwaert skoap, niet in ’n vaekkien te vangn of te typeern. Waers van allerlei opsmuk, dwaers as de beste dwaersbongel, overal skijt an, ging zien eign gaank. De Sam is, net als zovule, evelt deur Corona. Oe meer ek over um noadinke, oe meer as d’r erinneringn boovn koomn.

De Sam was ’n fervente jaeger en lid van de jaegersverienege. Mien oldste bruur was dat ook en as jonk keerltien sleup ek nog wel ies mee in eur kielzog, as ze jacht’uttn bouwdn op ’t meer van Veno, en noa de tied ’n ofzakkertien gingn neemn bi’j Reinier in cafe de Moespot.

Ek erinnere mi’j nog de vergaerege van de jaegersverienege in de kantine van de fa. Joh.s Mateboer & Zn. Et gezelskop zat an ’n lange toafel en ondaanks dat ze of-espreukn addn dat ze et niet zolln doen wördn de sköttelties van de koffieköppies noast de stoel neer ezet en vol egeutn met bier. De jacht’ondn wussn doar wel road mee. Draankörgels net as eur boazn. An ’t einde van de vegaerege laagn al de ondn te knorrn op ’n bulte achterin de kantine.

De anekdotes over de Sam, zie bin skier eindeloos. Over zien muskusrattn vangn en de staertn verkoopn in de Sluus, over et oplössn van probleemn met verstopte riolering, over endn skietn an ’t Gat van Reef. Aa’j ’t goed bekiekn was i’j ’n soort euliemaennechien die net die dingn opknapte woar de miestn de neuze veur op aeldn.
Zien vaer ad ’n magteg mooie timmerskure an d’Eve. Dat kan kan ek mi’j nog erinnern. Zie woondn umme d’oek, op de Hoek. Zien moeier eul alles in de gaetn via ’n paer spiunnechies die an weersziedn van de raemn öngn, woarmee ze de stroate kondn bespiedn. D’r ontging ze neks.

De Sam laveerde overal tussndeur, onvatbaer, niet vaste te pinn’, niet standaard, niet in ’t gareel loopn, niet trouwn, gewoon ’n vrije ziele die zien eign pad keus en zich neks geleegn leut laegn an de verwachte conventies van ’n staedtien, van ’n saemnleving. In d’oogn van zien medemeinse ’n getolereerd dwaellecht, die zien gaank ging en gien iene de moate nam. Wat ’n kunst is dat!

Ek zie ‘m nog zo zittn bi’j de Krulln an ’n teufeltien, op zoaterdagoamt met zien olde moat, de Pater.
Ey, donderse Boze, wat zaeg ie now, wat zaeg ie now, rusteg an, ek eb ’n magtege soeze. Tja, as ek ’n soeze eb dan muu’k ook oardeg mien best doen umme te concentreern.

Ek zal oe vertelln, ek bin bezeg ’n oardege soeze op te bouwn. Biertien, ’n jonkien d’r deur, die koomn wel binn’. In ere van.

Maer ek zal oe ien dink zaegn, d’r is ’n Gaellemuneger dood egoan, en wat veur iene! De Sam zörgde veur ’t zolt in de pap. Donderdag word ie begraevn. Loat ‘m niet allieneg goan!