‘Oudjes’ van Hervormde Kerk kunnen weer decennialang mee

Fotoserie: Peter Leenhouts

Deuren uit de negentiende eeuw die (na corona) nog wekelijks door honderden mensen worden gebruikt, zal je in Genemuiden niet heel eenvoudig vinden. Toch zijn ze er wel. De deuren van de Grote Kerk bijvoorbeeld. Maar sinds afgelopen zomer is het 138-jarige duo even uit de running voor groot onderhoud.

Het is nog voor negen uur als een auto met aanhanger dinsdagochtend stopt voor de ingang van de Grote Kerk. Na een half jaar van afwezigheid komen de originele deuren weer een paar uurtjes in de scharnieren te hangen. “Vandaag testen we of de deuren en de gehengen (ambachtelijk scharnier van smeedwerk, red.) na de restauratie nog goed passen. Zoals het nu lijkt verloopt dat allemaal soepel”, zegt Frank Bergman. Hij is extern gebouwbeheerder bij de gemeente Zwartewaterland. Want het zijn weliswaar deuren naar de Hervormde Kerk, maar de toren is eigendom van de gemeente. Zwartewaterland draait in dit geval dus op voor de restauratiekosten van deze oudjes uit 1883.

“Het zijn inderdaad de originele deuren”, zegt Bergman. Want na de fatale stadsbrand, die ook kerk en toren trof, werd begonnen met de wederopbouw. Zo gebeurde het dat in 1883, het jaar waarin de vernieuwde kerk werd opgeleverd, deze deuren werden aangebracht. Deuren waarvan het afgelopen jaar bleek dat een grondige opknapbeurt niet zou misstaan. “Want de deuren zijn best gevoelig, ondanks dat ze niet op de weerszijde zitten. Ze zijn namelijk gemaakt van loofhout, niet het meest geschikte materiaal voor dit soort deuren.”

Daarom werd afgelopen zomer begonnen met de restauratie van de deuren. Daarvoor hoefden de zwaargewichten niet de stad uit. Dick de Groot kreeg de klus namelijk toegewezen. Die vakman had dit soort werk volgens Bergman al in de vingers. “Dick was eerder al actief bij restauratiewerk aan de Kamper Bovenkerk en in Genemuiden heeft hij de dakluiken van de Grote Kerk eerder al aangepakt.”

Twee eeuwenoude kerkdeuren restaureren doe je niet ‘even’, merkt de gebouwbeheerder op. “Alle oude verflagen zijn er afgehaald zodat we twee kale deuren overhielden. Dat was nodig om te bekijken in welke staat het hout verkeerde. Het hout dat niet meer te redden was, heeft Dick vernieuwd.” Overigens zal daar weinig van te zien zijn, de deuren behouden hun originele look.

Dinsdagochtend blijkt dat de deuren goed in de scharnieren passen. “Van beide deuren zijn de twee onderste scharnieren nagemaakt. Jan Willem Blom, de voormalige smid van Genemuiden, heeft dat voor ons gedaan. De bovenste vier zijn nog authentiek.”

Na een halve dag passen en meten onder de klokkentoren kan gestart worden met de afrondende werkzaamheden. BG Coating zal de stalen onderdelen van de deur zandstralen en schoperen. Daarbij wordt een vloeibaar laagje zink aangebracht voor een langere levensduur. De klus wordt ook in eigen stad afgesloten. Buitink Schilders zorgt er namelijk voor dat de deuren d’r over een paar weken weer glanzend bijhangen. Tot die tijd hebben overburen nog even zicht op de nooddeuren.