Vleermuizen floepen naar buiten

Fascinerend gezicht: 25 vleermuizen die één voor één uit een holle ruimte van een boom op Landgoed Oldenhof floepen. De deelnemers aan een excursie van Natuurmonumenten tijdens de Nacht van de Vleermuis kijken er vol verbazing naar. “Hoe ouder het bos en hoe doder het hout, hoe meer vleermuizen”, zegt excursieleider Johan Presscher ondertussen.

En oud bos is volop aanwezig op het landgoed tussen Vollenhove en Sint Jansklooster. Dat stamt uit de 18e eeuw. “The place to be voor vleermuizen”, zegt Presscher, terwijl hij zijn ‘bat director’ heeft aangezet. Een klein apparaatje dat geluiden van vleermuizen detecteert. Het gezelschap zet nog geen vijf meter in het bos als het apparaatje al volop aan het werk kan.

Logisch ook, want de excursie begint rond zonsondergang. Dat is het moment waarop vleermuizen uitfladderen. Presscher weet precies bij welke boom hij moet zijn. De geluidjes van de dieren zijn daar ook zonder detector goed waarneembaar. Als het volume toeneemt, weet de vleermuiskenner uit Steenwijk dat het magische moment dichtbij is. En inderdaad, er verschijnt een zwart lichaampje in de boom. Dat vliegt seconden later tussen de excursiegasten door, waarna meteen het volgende zwarte lichaampje verschijnt. En dat fenomeen herhaalt zich nog 23 keer.

Het zijn rosse vleermuizen, een soort die op de Oldenhof veel voorkomt. Verderop bij de vijver laat Presscher ook watervleermuizen en franjestaarten zien. Die scheren over het water op jacht naar muggen en insecten. “Wereldwijd zijn er wel twaalfhonderd soorten. Bijna een kwart van alle zoogdieren op aarde zijn vleermuizen. In Nederland zijn 21 soorten gezien”, doceert Presscher, die zijn hele leven al gefascineerd is door de natuur. Na een periode als beroepsmilitair, onder meer in Afghanistan, volgde hij een hbo-opleiding Ecologie. Ondertussen heeft hij veel vleermuisonderzoek verricht.

Goed gaat het overigens niet met de diersoort. Bomenkap, wegenaanleg en steeds betere woningisolatie maken het leven voor vleermuizen er niet makkelijker op. Jammer, vindt Presscher uiteraard. “Vleermuizen zijn heel waardevol. Al was het maar omdat ze veel insecten eten. Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat dankzij vleermuizen miljarden op bestrijdingsmiddelen voor de landbouw kan worden bespaard. Boeren hebben daar graag vleermuizen op hun erf.”

Vanwege het naderende noodweer stopt Presscher een half uur eerder met de excursie. Op het door een particuliere stichting beheerde landgoed zijn de bliksemschichten in de verte al goed te zien. De deelnemers hebben een fascinerend inkijkje in de wereld van de vleermuis gehad. Presscher stapt met zijn bat director in de auto en rijdt door naar Westerbork. Daar gaat hij nog even onderzoek doen naar vleermuizen in een aardappelkelder. Je bent vleermuisonderzoeker of je bent het niet.