Vertegenwoordigers en vrijbuiters (column Wim Rietman)

Ik ben vertegenwoordiger. Ja, ik weet het. Dat mag je vandaag aan de dag niet meer zeggen. Heden ten dage tel je niet meer mee wanneer er niet een hele moeilijke, bij voorkeur Engelse, term op je visitekaartje prijkt. En als account-manager bevind je je dan heel laag in de rangorde. Ik moet er altijd een beetje om lachen. Vooral wanneer ik weer eens een kaartje in de handen gedrukt krijg, waarop een functie staat waar ik nog nooit van gehoord heb. Nog meer hilarisch wordt het, wanneer je eens rondkijkt op LinkedIn. Dat is een online sociaal netwerk, vergelijkbaar met Facebook, maar dan voor je zakelijke contacten. Je komt bijna niet meer bij, wanneer je ziet wat voor functie mensen – waarvan je weet wat ze doen – zichzelf toedichten. Het komt vaak akelig dichtbij de benaming van interieurverzorgster voor een schoonmaakster. Mooier maken dan het is, maar wat schiet je ermee op?

Lekker belangrijk allemaal. Het gaat er uiteindelijk om wat je presteert, lijkt me.

Vroeger noemden ze een vertegenwoordiger een reiziger. Ik kan me nog herinneren dat er vroeger bij ons thuis figuren aan de deur kwamen om hun koopwaar te slijten. Mensen met een grote koffer die van huis tot huis gingen om huishoudelijke artikelen etc. aan de man/vrouw te brengen. Ook deze mensen werden in de volksmond reizigers genoemd. En natuurlijk hadden al onze lokale fabrieken een aantal reizigers. Op maandagen kwamen ze vaak naar Genemuiden om zich op de burelen te melden. En tussen de middag was het dan een komen en gaan van reizigers die een uitsmijter bij Jaap en Klaas Eenkhoorn in hotel “ het Zwartewater” kwamen eten. Vanaf de jaren 80 werden ze vertegenwoordiger genoemd, maar de directeuren van vroeger zijn bij de benaming reiziger gebleven.

Vroeger waren reizigers eigenlijk vrijbuiters. Er was geen mobiele telefoon, er was geen internet. Vaak bleven ze dagen van huis en er was nauwelijks controle waar ze uithingen. Ik heb prachtige verhalen uit vroeger tijden gehoord van vertegenwoordigers die middagen in het zuiden van het land zaten te biljarten. Of partijtjes klaverjas die vast pandoer elke vrijdagmiddag plaatsvonden. Voor de privacy zal ik de desbetreffende personen hier niet noemen. Het betrof een tijd waarin dit allemaal nog kon en waar het iedereen betrekkelijk goed ging.

Vandaag de dag is alles anders. Een vertegenwoordiger, of zo u wilt account-manager, kan van minuut tot minuut gevolgd worden. Zijn afspraken zijn via Outlook in te zien en met zijn mobiele telefoon is hij altijd bereikbaar. Tijd is geld. En dus moet een dag zo efficiënt mogelijk ingericht worden.

Aan het eind van de maand kan met een druk op de knop vastgesteld worden of de medewerker zijn target (omzetdoel) al dan niet gehaald heeft.

Er zijn mij verhalen bekend van verkopers van kopieerapparaten etc. die maandelijks bij elkaar geroepen worden. In een grote zaal worden dan degenen met de beste omzetten geëerd, maar ook de zwakke broeders vermeld. Persoonlijk heb ik het niet zo op met deze praktijken. Ik denk niet dat iemand beter gaat presteren, wanneer hij onder het oog van al zijn collega’s min of meer belachelijk wordt gemaakt.

“Snelle auto’s, mooie pakken”, dat is ongeveer het beeld dat bestaat van de verkoper anno 2014. Gemakshalve gaat men gauw voorbij aan de druk waaraan de doorsnee buitendienstman dagelijks blootstaat.

Want het tijdperk van de vrijbuiter is voorgoed voorbij.