Virus (column Gerrit van Houwelingen)

Opa en oma hebben wat te vieren en krijgen van de kinderen een hotelbon waarmee ze een lang weekend boeken in Brugge. Je moet er een eind voor rijden, maar dan heb je ook wat, een onderdompeling in de Middeleeuwen. Ze dolen door het Memlingmuseum. Bijna een halve eeuw geleden schreef hij een scriptie over de schilderkunst in de Zuidelijke Nederlanden en las hij boeken over de link tussen deze zogenaamde Vlaamse primitieven zoals de gebroeders Van Eijk, Hugo van der Goes, Hans Memling én de cultuur van de Renaissance in Italië. De kweekschool was een halve kunstacademie wat dat betreft. Hoe je echter op een verstandige manier moest lesgeven aan een combinatiegroep of een zinvolle les handvaardigheid in elkaar draaien voor een groep van vijfendertig leerlingen mocht je in de praktijk zelf uitvogelen.

Een vreemd Vlaams virus reist mee naar huis. ’s Nachts ijlt hij koortsig dat er in de federatie Veluwezoom en IJsselstreek een vacature voor algemeen directeur is ontstaan. Gevraagd: een onderwijskundige, liefst met een hoofd vol visies en weinig zicht op de werkelijkheid. Als een sollicitant kennis maakt met de locatiedirecteuren, verrast hij ze met zijn weidse vergezichten. Iedereen krijgt door hem een Donald Duck aangereikt. De nieuw te benoemen manager citeert daaruit een strip van Willy Wortel, die een oplosmiddel uitvindt, waarin alles oplost. ‘Zo heren’, zegt de bovenschoolse directeur, ‘dat wordt de trend van mijn beleid’. Dan schiet hij wakker en herinnert zich nog net het eind van de nachtmerrie, waarin iemand vraagt: ‘Waarin bewaart u het middel’?

Een paar keer in het jaar zit hij met tientallen directeuren van het samenwerkingsverband Kampen bijeen. Dan kruipt hij weg in het verste hoekje, bang gestrikt te worden voor de notulen of voor het beantwoorden van een lastige vraag over de gang van zaken in Zwartewaterland. Hij moet er zich altijd toe zetten de vergaderingen bij te wonen. De ontmoeting met collega’s verzacht de lange zit enigszins. Zelf zwaar van tong verwondert hij zich over de gesprekstechnieken die anderen perfect beheersen. Boze tongen beweren dat de bobo’er van zijn eigen federatie zijn scholen wil overhevelen naar een andere regio. Het idee dan niet meer rustig te kunnen onderduiken verontrust hem. Het virus speelt weer op.

In de vooravond loopt hij naar het veerhoofd. De renovatie van het hoofd is voor meer dan een ton aanbesteed, zo luidt het laatste nieuws. Een visser gooit zijn werphengel uit in het kolken rond de pont en probeert nog een baars te verschalken. In de avondschemering luistert hij naar een cantate. Een viola da gamba en een cello vergezellen de sopraan in de aria ‘Hört, iht Völker, Gottes Stimme’. Voor het slapen gaan wandelt hij nog een rondje. Een ransuil scheert weg uit de plataan bij de volière. Het is volle maan en windstil. De rivier baadt in een zee van licht. Boven de polder gakken de eerste kolganzen uit het noorderland. Die Himmel erzählen die Ehre Gottes. Wie zei eens dat Bach het bewijs is dat God bestaat?