Ziekte (column Gerrit van Houwelingen)

Hij sluipt als een der eersten de school uit. Voor het donker nog even met de kooiker een frisse neus halen langs de boorden van het Zwartewater. Op het veerhoofd zitten elegante stormmeeuwen uit het noorden, herkenbaar aan hun geelgroene poten. Hij maakt een praatje met Jochem uit het veerhuis, die vervroegd is uitgetreden. Hij heeft er vijfenveertig jaar in de bouw opzitten. Stond met vijftien jaar al op de steiger. Een week later wenkt Joom hem naar binnen. Hij ziet er niet al te fris uit. Heb je niks gehoord, meester? Niet begrijpend kijkt hij hem aan. Ik heb een hartaanval gehad en ben ook al gedotterd.

Dan valt hij in voor een collega die geopereerd is aan een cyste in de hals en nu moeten de hechtingen eruit. Na schooltijd is ze weer terug voor een bespreking met de voogdes van een kind uit haar groep. ‘Woensdag moet ik wel even terug naar het ziekenhuis’, klinkt het luchtigjes, ‘de uitslag van de patholoog was nog niet binnen’. Op woensdagmorgen is haar klas een combi. Dat is hij niet meer gewend en tegen twaalven is hij aardig gesloopt. Ze zingen als afsluiting het ‘Onze Vader’ op de melodie van Elly en Rikkert, zelfs tot in de meest orthodoxe bolwerken gemeengoed geworden, schrijft Herman Veenhof in zijn biografie over het duo. De jeugd zingt het devoot mee. Als de klas naar huis gaat, vraagt er eentje die wel van afwisseling houdt: ‘Bent u er morgen ook weer meester?’ Dat kan hij niet beloven. Eerst maar eens een invalster bellen.

Zelf komt hij ook aan de beurt. Hij weet amper het leugenbankje te halen. Lood in de benen, weken achtereen. Sinds hij Abraham heeft aanschouwd, is hij elk voor- en najaar wel vertrouwd met dit verschijnsel, maar dit keer loopt het de spuigaten uit. Een week later filmt een lieftallige dame in de Isalakliniek zijn maag en darmen. Uiteindelijk brengt de afdeling bloedcel-chemie uitsluitsel: ‘Een alfa-thalassemie-patiënt met een extra alfa-gen op een chromosoom, een afwijkend genotype met in de erytrocyten geen abnormale hemoglobinen en voorzover bekend geen klinische consequenties, wel mogelijk recidive’. Bent u er nog? Tegen zulk taalgebruik kan zelfs een directeur van een basisschool niet op. Een week later tijgert hij in vier uur het Rechterense Veld onder Dalfsen rond. Recidive oftewel herhaling is tot op de huidige dag uitgebleven.

Op een zondagavond meldt een collega zich ziek. Het lukt niet meer vervanging te realiseren. Hij neemt zelf groep 8 en valt met zijn neus in de rekenboter. De jeugd moet met de hapmethode staartdelingen maken. Er wordt ook van hen verwacht dat ze de rest noteren als een breuk. En dat terwijl je al blij mag zijn als ze in de administratie van de happen van honderd en tien geen fout hebben gemaakt. Nu weet hij het zeker. Het rekenonderwijs is geofferd op het altaar van het inzicht: tafels worden niet meer gedreund, bij aftreksommen niet meer geleend, staartdelingen verguisd. En dat onder de eindeloze zweepslagen van de kwaliteitsverbetering.