Al 20 jaar de nieuwssite voor Genemuiden!
14 december 2024 t’ Olde Staduus
Agenda
Van Dijk Heftrucks (tijdelijk)

Volle zaal luistert naar Genemuider oorlogsverhalen

Geplaatst op: 2 mei 2019

Tekst Erik Driessen

In Genemuiden is tijdens de Tweede Wereldoorlog toch meer gebeurd, dan de titel van het klassieke oorlogsboekje van Jannie Bakker doet vermoeden. Dat is de conclusie van een avond ‘oorlogsverhalen’ die SCEG en De Meente donderdag organiseerden. ‘Kom vanavond met verhalen’, was het thema van de avond en daaraan gaf het publiek massaal gehoor. Tot vlak voor aanvang moesten stoelen worden bijgezet voor de stroom bezoekers en velen daarvan kwamen inderdaad met bijzondere verhalen.

Na de inleiding van oorlogskenner De Graaf vertelde Mart Snel bijvoorbeeld over drie munitiekisten die volgens hem nog steeds in een kolk langs de Hasselterdijk liggen. Tijdens de periode voor de bevrijding zijn die daarin gegooid. De boerderij van zijn ouders was toen decor van de strijdgevechten tussen Canadezen en Duitsers. “En dat ging hard tegen hard, in de hooiberg zaten Duitsers”, aldus Snel, die een paar keer bij de gemeente heeft aangeklopt met het verhaal over de munitiekisten. Uiteindelijk heeft hij een gespecialiseerd bedrijf uit Brabant in de hand genomen die de locatie van de kisten op papier hebben gezet.

Aangrijpend was het verhaal van Zeedieker Selles. Die beschreef minutieus het bezoek van een peloton Nederlandse nazi’s aan de boerderij van zijn ouders. Ze dachten eigenlijk dat ze op de boerderij van zijn oom waren, waar ze een onderduiker wilden zoeken. Vader Selles weigerde dat adres te geven, ook niet nadat hij bij elke ‘nee’ hard werd geslagen en later een revolver op zijn borst kreeg gedrukt. Na de oorlog deed Selles aangifte van de praktijken van deze NSB’ers. “Toen bleek dat dit vergrijp maar een peulenschilletje was vergeleken bij wat ze verder hebben aangericht. Die situatie maakte als jonge jongen een enorme indruk op mij.”

Dat goed en fout in de oorlog soms door elkaar liep, bleek onder meer uit de verhalen van Co Mateboer. Die vertelde over een grote groep Genemuider gijzelaars die na een staking naar Zwolle werden overgebracht met weinig goeds in het vooruitzicht. “Toen is een bekende NSB’er uit Genemuiden met zijn fietstassen vol schnaps naar Zwolle gereden. Hij heeft ze allemaal weer terug in Genemuiden gekregen”, aldus Mateboer, die ook over de bekende inzet voor de Duitsers vertelde. Genemuider fabrikanten leverden grote hoeveelheden biezen schoenen die aan het oostfront Duitse voeten droog en warm hielden. “Die ondernemers hadden wel de verantwoordelijkheid over het inkomen van hun personeel. En de keus was: werken voor de Duitsers of in Duitsland aan het werk…”

Alle Duitsers waren ook niet slecht, vindt Mar Visscher, die als kind naast de Duitsers in Genemuiden woonde. “Dat waren geen boeven. Militairen zonder nazi-sympathie die ook liever bij hun kinderen thuis waren geweest. We hebben er nooit trammelant mee gehad. Als ze bij mijn vader melk kochten, namen ze soms snoep of koekjes voor ons mee”, aldus Visscher, die net als vriendin Van der Kolk ook de andere kant van de oorlog kent. Als scholieren in Kampen zagen ze hoe een Joods gezin door de Duitsers uit hun woning werd gehaald en afgevoerd.

Ondanks de ernst van de avond, kon er ook worden gelachen. Vooral de verhalen Bertus Bakker waren soms vermakelijk, maar ook indrukwekkend. Hij vertelde het verhaal van zijn broer Koen, waarmee hij achter Zwolle ooit op mollenjacht was. Na een ruzie met een NSB-boer werd Koen door de Duitsers afgevoerd. “Van 1941 tot 1945 hebben we niets meer van hem gehoord. Na de bevrijding ging ik met een andere broer matten verkopen in Zwolle. Daar kwamen we eerst in het bekende café Oordijk en daar kwamen we Koen tegen. Hij woog nog maar 66 pond, maar hij was wel terug.”

Een mythe werd donderdag ook de wereld uitgehaald: bakker Blom had helemaal geen glazen oog, zoals in voorpublicaties op de avond werd gemeld. “Een troebel oog”, klonk het uit de zaal, de reden daarvoor is desondanks dezelfde als die van het gedachte glazen oog. Blom had te weinig producten om zijn brood te bakken en vroeg aan NSB-burgemeester Koster of hij meer kon krijgen. Of het met de houding van Blom te maken had is niet bekend, maar de burgemeester werd zo boos dat hij met een liniaal gooide, die ongelukkig in het oog van de bakker terechtkwam.

En zo bleven de verhalen maar komen, zodat de avond ruim later dan was gepland werd afgesloten. Dat gebeurde met het zingen van de eerste twee coupletten van het Wilhelmus, begeleid door organist Erik Eenkhoorn. En dat in de wetenschap dat de oorlog ook aan Genemuiden bepaald niet ongemerkt voorbij is gegaan.

 

 

 

Gepubliceerd door Erik Driessen
Van Dijk Containers 500