Boek over Genemuider verzetsheld Altena

Jan Altena heeft na het boek over de Genemuider Kraaienfamilie nog een duik genomen in de geschiedenis van de familie Altena uit Genemuiden. Tijdens het stamboekonderzoek naar de ‘Kraaien’ leerde Altena uit Hardenberg meer over zijn oom Egbert Altena (getrouwd met Jentien Monsuur).

De geboren en getogen Genemuidenaar toog in de jaren dertig naar Kampen om daar hoofdonderwijzer te worden op de gereformeerde school aan het Bolwerk. Op 28 september 1944 wordt hij gefusilleerd door de Duitse bezetter. Een hele pijnlijke geschiedenis, weet Altena uit de familieverhalen. “Eigenlijk is er jaren niet over gesproken, niet in mijn jeugd in ieder geval. In de jaren negentig zijn de dochters van Altena een onderzoek gestart, maar pas in 2014 vonden ze het goed dat ik hen hielp bij het onderzoek om er een boek over te schrijven.” Waarom Egbert Altena op 36-jarige leeftijd is doodgeschoten in Kampen is echter nog steeds een raadsel. “Ik heb vermoedens, ja, maar zeker weten doe ik het niet. Er is geen bewijs en inmiddels is het al zolang geleden dat we het bewijs ook nooit meer zullen vinden.” Het door hem geschreven boek ‘Standrechtelijk doodgeschoten’ kan misschien nog wel nieuwe informatie opleveren, hoopt Jan Altena.

Uit onderzoek blijkt niet dat Egbert actief in het verzet zat. “Hij had geen onderduikers in huis, hij verspreidde geen krantjes, hield zich niet bezig met vervalsing van persoonsbewijzen. Althans, wij hebben daar geen bewijs van gevonden. Ook zijn dochters denken niet dat hun vader het gezin in gevaar zou brengen.” Maar wat is er dan gebeurd? In september 1944 bouwden de Duitsers langs de IJssel een verdedigingswerk, de IJssellinie. “Daar hadden ze veel sterke mannen voor nodig, maar op de werkoproep reageerde bijna geen Kampenaar. Ook mijn oom hield zich stil.” De NSB-burgemeester Sandberg wilde een voorbeeld stellen en noemde de namen van vijftien Kampenaren. “Mijn oom zat er ook bij, hij werd uit huis gehaald. Volgens getuigen ging hij rustig met de Duitse politie mee, van geen kwaad bewust. Hij dacht ook, net zoals zijn vrouw Jentien, dat hij snel weer naar huis mocht komen.”  Van de vijftien opgepakte mannen mochten inderdaad twaalf al weer snel naar huis. “Niet mijn oom. Hij werd 28 september doodgeschoten, samen met Cornelis Blokker en Johan Asuerus Vredeveld.”

’s Avonds jagen de Duitsers de weduwe Jentien en haar vijf kinderen het huis uit. Ze vinden voor een nacht onderdak bij de buurman en vertrekken de volgende dag met paard en wagen naar Genemuiden, naar opoe en opa Altena. Die wonen dan aan de Burgemeester ten Veldestraat. Het verdriet wordt doodgezwegen, bijna eenenzeventig jaar lang en het gewone leven lijkt door te gaan, weet Jan Altena uit de verhalen van de dochters van Egbert Altena. Ze gingen naar de school en kerk in Genemuiden en keerden na de oorlog terug naar Kampen.

“Er werd wel eens over de fusillade gesproken, maar altijd fluisterend en voorzichtig”, herinnert Jan Altena zich. De 73-jarige uit Hardenberg hoopt met dit boek de geschiedenis enigszins een plekje te geven. “En misschien levert het nieuwe informatie op.”

Het boek ‘Standrechtelijk doodgeschoten’ wordt dinsdag 14 april gepresenteerd in Kampen. Wie een exemplaar wil hebben kan dat opgeven via janaltena@hetnet.nl. Ook ligt een intekenlijst in het Historisch Centrum Genemuiden.